Zakres i zastosowanie dogoaktywności oraz dogoterapii w pracy z dziećmi
(zajęcia indywidualne, grupowe)
Dogoterapia -jest to forma wspomagania leczenia i rehabilitacji przy pomocy odpowiednio wyszkolonych psów.
Dogoterapia to jedna z form animaloterapii. Głównie działanie tego rodzaju terapii kontaktowej polega na nawiązaniu psychicznej więzi ze zwierzęciem, co przyspiesza leczenie lub ułatwia przejście choroby, a także ma korzystny wpływ na rozwój psychospołeczny. Popularność dogoterapii z całą pewnością zawdzięczać można jej prostocie, a zarazem szybkości i skali osiąganych efektów. Kontakt z psem, umożliwia głęboki relaks, co poprawia samopoczucie, a to z kolei motywuje do podjęcia walki z chorobą. Pies, który nie ocenia, nie przygląda się pogardliwie, niczego nie wymaga i jest ogromnie cierpliwy, stymuluje chorego do zwiększenia wysiłku fizycznego podczas ćwiczeń, wydłużenia jego czasu, co owocuje potem w poprawie stanu niepełnosprawnego. Obecność psa na zajęciach terapeutycznych stanowi doskonałą motywację do podejmowania działań, wprowadza do terapii spontaniczność, radość i daje poczucie bezpieczeństwa. Pies akceptuje nas takimi, jakimi jesteśmy, nie ocenia po wyglądzie i sposobie wysławiania się, nie wyznacza norm. Kocha nas za to, że jesteśmy.
Pies od zawsze towarzyszył człowiekowi. Często jest naszym jedynym najlepszym przyjacielem. Celnie oddają to słowa Konrada Lorenza:
“Nie ma na świecie przyjaźni, która trwa wiecznie.
Jedynym wyjątkiem, jest ta, którą obdarza nas pies.”
Przed psem nie ukryjemy naszych smutków i obaw, które tak często skrywamy przed otoczeniem. Jest oddany i wierny, będzie z nami bez względu na nasze sukcesy
i niepowodzenia. Czy łatwo o taki odpowiednik w świecie ludzi?
Więzi socjalne, jakie buduje pies pomiędzy sobą, a osobami ze swojego otoczenia stanowią uzupełnienie brakujących kontaktów międzyludzkich. Ma to istotne znaczenie w terapii ludzi
z zaburzeniami emocjonalnymi, problemami psychicznymi, ale również chorobami somatycznymi. Dzięki tej budującej się więzi rozpoczynamy proces zwany dogoterapią. Najważniejszą jej częścią jest oczywiście pies.
Tu rodzi się pytanie, czy każdy pies może być terapeutą?
Szkolenie i praca z psem trwa całe jego psie życie. Pierwszy egzamin pies zdaje w wieku 12 miesięcy i powtarzany jest przy psach pracujących w Fundacji, co 2 lata. Przy psach z, zewnątrz co 12 miesięcy.
Do kogo skierowane są zajęcia dogoterapii:
Zajęcia terapeutyczne z wykorzystaniem psów kierowane są zarówno do dzieci, jak i osób dorosłych w sile wieku i osób starszych. Tak zdrowych jak i osób z rożnymi deficytami rozwojowymi, zarówno w sferze fizycznej, umysłowej jak i emocjonalnej. Między innymi z podopiecznymi, u których występują następujące problemy:
– porażenie mózgowe,
– niedowład kończyn,
– zaburzenia rozwoju motorycznego,
– zespół wiotkiego dziecka,
– zanik mięśni,
– spektrum autyzmu,
– zespół Downa,
– dysfunkcje i dysharmonie rozwojowe
– deficyt uwagi ( ADHD, ADD ),
– niestabilność emocjonalna
– opóźnienie umysłowe.
Zastosowanie metody dogoaktywności oraz dogoterapii / zakładane cele terapii z udziałem psa
– wydłużenie czasu koncentrowania uwagi
– poznanie i zapamiętanie imion psów i nazw ras
– wykazywanie większej kontroli nad własnymi emocjami
– umiejętność lepszego okazywania własnych emocji i uczuć
– doskonalenie jednej z podstawowych form myślenia (myślenie przyczynowo-skutkowe) poprzez ujmowanie związków zachodzących między własnymi czynnościami, a zachowaniem psa, np. wyciągnięcie ręki z jedzeniem powoduje podejście psa, założenie mu obroży oznacza wyjście na spacer.
Terapeuta Dariusz Dobrowolski
Rehabilitacja w OREW ma na celu przywrócenie pełnej lub maksymalnej do osiągnięcia sprawności fizycznej. Sposoby i metody terapii dobierane są indywidualnie do każdego wychowanka, oczywiście po konsultacji z lekarzem rehabilitacji.
W naszej placówce prowadzone są zajęcia z zakresu kinezyterapii (leczenia ruchem), w trakcie których stosowane są ćwiczenia czynne, bierne, wspomagane, rozciągające, korekcyjne, równoważne, wzmacniające, zwiększające wydolność, sensomotoryczne, koordynacji wzrokowo-ruchowej, ćwiczenia oddechowe, rozluźniające, motoryki małej, ćwiczenia na przyrządach (bieżnia, cykloergometr, steper, orbitrek). Ponadto dla wychowanków, u których są wskazania i predyspozycje ruchowe zajmujemy się pionizacją z nauką chodu.. W trakcie zajęć stosowane są zabiegi fizykoterapeutyczne z wykorzystaniem odpowiedniego sprzętu: lampa sollux, lampa bioptron, laser oraz elektroterapia, a także masaż mający na celu rozluźnienie mięśni.
Terapeuci w swojej pracy wykorzystują również Metodę Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Jej głównym celem jest rozluźnienie, poznanie własnego ciała a także budowanie relacji z innymi ludźmi. Jest doskonałą metodą wspomagającą rozwój psychoruchowy dzieci. Zajęcia odbywają się poprzez zabawę co czyni je atrakcyjnymi dla naszych wychowanków.
Kolejną metodą jest kinesiotaping. Polega na naklejaniu specjalnych taśm, które regulują napięcie mięśniowe w zaaplikowanym miejscu. Stosowanie plastrowania przyczynia się do zmniejszenia dolegliwości bólowych, zwiększania zakresu ruchu, korekcji wad a także do zmniejszania obrzęków.
W swojej pracy stosujemy elementy metody Neurac’a polegającej na generowaniu prawidłowych wzorców motorycznych. Jej celem jest wzmocnienie siły i wytrzymałości mięśniowej, poprawa równowagi i koordynacji, poprawa stabilności oraz odbudowa wzorców ruchowych.
Opracowała: mgr Paulina Skrzypiec
TERAPIA CZASZKOWO-KRZYŻOWA (TCK)
„…bo zdrowie nigdy nie ginie”
Terapia czaszkowo-krzyżowo (cranio-sacralna) jest to metoda delikatnego dotyku na strukturach w ciele, które ochraniają mózg i rdzeń kręgowy. Dotyk cranio-sacralny rozluźnia tkanki miękkie, których niewłaściwe napięcie, stres, traumy wpływają niekorzystnie na ogólny stan zdrowia pacjenta. Jest to praca z „Pierwotnym Oddechem Życia” w celu stworzenia harmonii i równowagi w całym organizmie wychowanka.
Podczas diagnostyki terapeuta czaszkowo-krzyżowy układa odpowiednio swoje dłonie na stopach, czaszce, kości krzyżowej i innych strukturach w ciele, aby ocenić rytm i przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego oraz napięcie tkanek miękkich. Jeśli wyczuje nieprawidłowości, stosuje poprzez dotyk, nacisk, ucisk, trakcje lub dekompresje nieinwazyjne manipulacje. Wszystko to jest uzależnione od indywidualnych potrzeb psychiczno-fizycznych organizmu.
TCK oddziałuje na wszystkie funkcje układu nerwowego, pokarmowego, oddechowego, limfatycznego, endokrynologicznego oraz kostno-mięśniowego.
Opracowała terapeuta TCK: mgr D. Steczek – Byczek
Terapia logopedyczna prowadzona w OREW umożliwia uczniom/wychowankom zdobycie umiejętności w zakresie komunikacji werbalnej oraz pozawerbalnej. Zajęcia logopedyczne dostosowane są do potrzeb i możliwości psychofizycznych uczniów/wychowanków. Zajęcia poprzedzone są wywiadem oraz diagnozą (KOLD, KORP). Terapia prowadzona jest zarówno
w formie zajęć indywidualnych, jak i grupowych. Podczas prowadzonych zajęć wykorzystywane są metody: integracji odruchów ustno-twarzowych, mechaniczne, lingwistyczne i fonetyczne metody korygowania zaburzeń artykulacyjnych. Zajęcia u dzieci w wieku przedszkolnym opierają się głównie na pedagogice zabawy. Głównym celem terapii jest skupienie się na rozwijaniu mowy czynnej i biernej, wzbogacanie słownika w tym zakresie, ale przede wszystkim budowanie intencji komunikacyjnej. Stosowane strategie komunikacyjne rozbudzają potrzebę kontaktu oraz stwarzają motywację do spontanicznej mowy u uczniów/wychowanków. Podstawą terapii jest normalizacja napięcia mięśniowego w obrębie ustno-twarzowym, usprawnianie motoryki i kinestezji narządów artykulacyjnych oraz usprawnianie toru oddechowego poprzez ćwiczenia bierne i czynne. U dzieci
z trudnościami pokarmowymi usprawniane są również funkcje pokarmowe, czyli nauka prawidłowych technik karmienia oraz połykania śliny. Ważną częścią ćwiczeń jest prowadzenie treningu z zakresu gryzienia i żucia pokarmów stałych oraz pobieranie płynów z odpowiednich narzędzi specjalistycznych. Podczas terapii dla uczniów/wychowanków w zależności od potrzeb
i predyspozycji komunikacyjnych prowadzana jest komunikacja alternatywna lub wspomagająca (AAC): symbole PCS, gesty Makaton, metoda PECS oparta na symbolach PCS, piktogramy, urządzenia- komunikatory, specjalistyczne myszki typu Bid Keys, włączniki BigSwitch Twist. Ponadto adresaci terapii mają możliwość nabywania komunikacji poprzez zastosowanie wyższych technologii z programami komunikacyjnymi: TIM, Boardmaker Speaking Dynamically Pro, System do sterowania wzrokiem. Dzięki zastosowaniu metod AAC uczniowie/wychowankowie OREW nabywają oraz usprawniają komunikację, która poprawia ich jakość życia, wspomaga ich rozwój psychoruchowy, daje poczucie sprawstwa oraz motywuje do samodzielnego działania. Poprzez zastosowanie różnorodnych środków i metod pracy logopeda pracujący w OREW usprawnia komunikację z kompleksowym podejściem do ucznia i wychowanka OREW.
Opracowała: mgr Sabina Szafraniec
Terapia psychologiczna prowadzona w OREW w Tarnawie Górnej, ma na celu poprawę jakości życia
psychicznego dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością sprzężoną. Zajęcia dopasowywane są
indywidualnie do możliwości i potrzeb psychofizycznych, każdego z uczestników. Różnorodny materiał
edukacyjny sprzyja pobudzaniu procesów poznawczych i umożliwia poznanie świata emocji, różnorakich
odczuć i sposobów radzenia sobie z nimi. Na zajęciach psychologicznych, poza rozmową terapeutyczną,
wykorzystywane są treningi relaksacyjne oraz autogenne, stymulacja polisensoryczna, karty pracy
poświęcone strefie emocjonalnej, dojrzewaniu, różnorakie gry i zabawy terapeutyczne mające korzystny
wpływ na rozwój emocjonalny wychowanków.
Terapia zajęciowa
W naszym Ośrodku prowadzona jest terapia zajęciowa w ramach projektu ,,Rehabilitacja 25 plus”. Celem terapii zajęciowej jest zwiększenie samodzielności
i zaradności życiowej uczestników, przygotowanie do pracy zawodowej, poprawa stanu fizycznego i psychicznego, złagodzenie napięcia nerwowego, rozwijanie zainteresowań i pasji oraz nawiązywanie relacji międzyludzkich. Głównymi obszarami pracy są czynności życia codziennego, wypoczynek, czas wolny, praca, edukacja oraz integracja społeczna. Uczestnicy są angażowani w różne rodzaje i formy aktywności życiowej, dzięki czemu poprawia się ich funkcjonowanie w sferze fizycznej, psychicznej, społecznej i zawodowej.
Forma terapii:
Jedną z metod stosowaną w naszym ośrodku jest arteterapia czyli terapia poprzez sztukę. Uczestnicy korzystają z różnych metod w szczególnosci:
-malarstwo (malowanie), rysunek (rysowanie), grafika (gipsoryt, linoryt, monotypia), rzeźba (masy plastyczne, papieroplastyka), sztuka użytkowa(collage, plakat, witraż) zdobnictwo
i dekoratorstwo(ikebana, dekoracje, zdobienie różnych przedmiotów)
-choreoterapia-taniec, ćwiczenia muzyczno-ruchowe, improwizacje ruchowe przy muzyce
-muzykoterapia- muzyka bierna i czynna-(śpiewanie i słuchanie piosenek, gra na instrumentach)
-filmoterapia- oglądanie filmów
-teatroterapia-oglądanie spektakli
-biblioterapia-czytanie książek i słuchanie tekstów biblioterapeutycznych
Drugim rodzajem terapii zajęciowej jest ergoterapia czyli terapia poprzez pracę. Uczestnicy wykonują określone czynności manualne, np.
-zajęcia ogrodnicze (hortikuloterapia)-sadzenie krzewów, kwiatów, owoców, podlewanie, koszenie trawy, grabienie liści, porządkowanie altany, mycie mebli ogrodowych, stymulacja polisensoryczna,
-zajęcia stolarskie- prace w drewnie(czyszczenie i malowanie elementów drewnianych) ,
-zajęcia krawieckie- szycie, reperowanie odzieży, zabawkarstwo
-metaloplastyka-wykonywanie wyrobów z drutu i metalu
Kolejnym rodzajem terapii jest socjoterapia czyli spotkania grupowe i towarzyskie– uczestnicy zajęć wspólnie spędzają czas grając, bawiąc się. Służy to zacieśnieniu więzi między uczestnikami, rozwijają zdolności komunikacyjne oraz wspomaga w uwrażliwianiu na emocje, empatię i potrzeby innych. Wykorzystujemy tutaj:
-treningi umiejętności społecznych (treningi interpersonalne)
-ludoterapia (terapia zabawą ),
-terapia ruchem –ćwiczenia ogólnouspawniające, gimnastyka, gry i zabawy ruchowe nauka czynności życia codziennego(trening: higieny, porządkowy, kulinarny, prania, prasowania, spędzania czasu wolnego)
-rekreacja – silwoterapia spacer po lesie, parku, estetoterapia czyli kontakt z otaczającym nas pięknem np. spacer po ogrodzie sensorycznym, zabawy taneczne, zabawy i gry zespołowe , zwiedzanie różnych miejsc użyteczności publicznej(np. kino, poczta, sklep, pracownia fryzjerska, pizzeria, restauracja)
Nie należy też zapominać o różnego rodzaju zajęciach relaksacyjnych. Stymulujemy także wszystkie zmysły tak, aby odpowiednio je pobudzać. Do węchu wykorzystuje aromaterapię, w przypadku wzroku – chromoterapię (terapię poprzez kolory), do dotyku –specjalny relaksujący masaż, smaku – serwowanie konkretnych przypraw, a słuchu – muzykoterapię.
Opracowała Edyta Pyka
Wczesne Wspomaganie Rozwoju (WWR) – to działania o charakterze diagnostycznym oraz terapeutycznym skierowane do dzieci w wieku od urodzenia do rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej. Celem zajęć jest pobudzanie rozwoju psychoruchowego i społecznego dzieci. Udział w zajęciach odbywa się na podstawie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka wydawanej przez Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną. Terapię w OREW w Tarnawie Górnej w ramach WWR prowadzi zespół specjalistów m.in.: psycholog, oligofrenopedagog, neurologopeda oraz fizjoterapeuta. Zajęcia w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu odbywają się indywidualnie
z dzieckiem lub w grupie dwuosobowej. Zespół pracujący z dzieckiem opracowuje Indywidualny Program Terapii na dany rok szkolny, który jest dostosowany do indywidualnych potrzeb
i możliwości dziecka. Specjaliści ściśle współpracują z rodzinami uczestników oraz udzielają im potrzebnego wsparcia. Im wcześniej rozpocznie się terapia, tym większa jest szansa na zdobycie przez dzieci nowych umiejętności.
opracowała: mgr M. Dobosz